Tuyên ngôn Độc lập Việt Nam (越南独立宣言)

Bản tuyên ngôn độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo, và đọc trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Đây được nhiều người xem là bản tuyên ngôn độc lập thứ ba của lịch sử Việt Nam, sau bài thơ thần Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt ở thế kỷ X và Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi viết năm 1428.

Hỡi đồng bào cả nước,
全国同胞们：

Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạn phúc.
“ 一切人生来就是平等的。他们应享有天赋的不可侵犯的权利，这就是：生存、自由和追求幸福的权利。 ”

Lời bất hủ ấy trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
这是 1776 年美国《独立宣言》中的不朽格言。从广义上来说，这句话的意思是：全世界各民族生来就是平等的，无论哪一个民族都有求生存、享受安乐与自由的权利。

Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi. Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
在 1791 年法国革命的《民权宣言》中也曾说：
“ 天赋人类自由和平等的权利，而且人类应该时时享有自由和平等的权利。 ” 这是谁也不能否认的真理。

Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.
可是，八十多年来法国殖民主义者却利用 “ 自由 ” 、 “ 平等 ” 、 “ 博爱 ” 的旗帜来侵略我们的国家，压迫我们的同胞，他们的行为完全违反了人道和正义。

Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.
在政治方面，他们绝对不让我们享有任何一点自由和民主。

Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.
他们施行野蛮的法律，他们在中、南、北部建立了三种不同的制度，以阻挠我国的统一和我们民族的团结。

Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
他们建立的监狱比学校还多，他们无情地杀戮我们的爱国家爱民族的人，他们把我们的每次革命起义浸浴在血海中。

Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.
他们压制舆论，施行愚民政策。

Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.
他们用鸦片和酒精来腐蚀我们种族的健康。

Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.
在经济方面，他们吸尽我们人民的膏髓，使我人民穷苦、贫困，使我们的国家疮痍满目，一片萧条。他们掠夺我们的土地，矿山和各种资源。

Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
他们操纵了印发钞票的特权，垄断了进出口贸易。

Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn trở nên bần cùng.
他们制定了上百种不合理的捐税，使我们的人民，尤其是农民和商人陷于贫困中。

Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.
他们不让我们的资本家抬头，他们残忍地剥削我们的工人。

Mùa thu năm 1940, phát xít Nhật đến xâm lăng Đông Dương để mở thêm căn cứ đánh Đồng Minh, thì bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó dân ta chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kỳ, hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói.
1940 年秋，在日本法西斯侵入印度支那，增辟了一个进攻盟国的军事基地时，法国殖民主义者却屈膝投降，打开我国的大门迎接口寇。从此，我国人民被扣上双重枷锁：法国和日本。我们的人民更加贫苦。结果是，去年底到今年初，从广治到北部饿死了二百多万同胞。

Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc là bỏ chạy, hoặc là đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không “bảo hộ” được ta, trái lại, trong 5 năm, chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật.
今年 3 月 9 日，日本解除法军的武装，法国殖民主义者逃的逃，降的降。这样，他们不但不能 “ 保护 ” 我们的国家，反而在五年之中，把我们的国家两次出卖给日本。

Trước ngày 9 tháng 3, biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng lại thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn nữa. Thậm chí đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và Cao Bằng.
在 3 月 9 日之前，越盟就曾经屡次呼吁法国人同越南人民共同抗日。法国殖民主义者不但不加理会，反而进一步倾力镇压越盟。甚至在他们败退的时候，还残忍地杀戮了不少被监禁在安沛、高平的政治犯。

Tuy vậy, đối với người Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. Sau cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ.
虽然这样，我们的同胞仍然以宽大和人道的态度对待法国人。自从 “ 三 • 九 ” 事变以后，越盟曾经帮助过许多法国人越过边境，救过许多法国人逃出日本的监狱，保护他们的生命和财产。

Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
事实上从 1940 年秋起，我国已经成了日本的而不是法国的殖民地了。而且在日本投降同盟国时，我们全国人民已经起来夺取了政权，建立了越南民主共和国。

Sự thật là dân ta lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp.
事实上，我国人民是从日寇的手里而不是从法国殖民主义者的手里夺回政权的。

Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa.
法国人逃跑，日本投降，保大皇帝逊位，我们的人民已经粉碎了近百年来的殖民枷锁而建立了独立的越南，我们的人民还推翻了几十个世纪以来的君主制度，从而缔造了民主共和制度。

Bởi thế cho nên, chúng tôi, lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam.
因此，我们 —— 代表越南全体人民的新越南的临时政府 —— 宣布完全同法国脱离关系，废除法国与越南签订的一切条约，取消法国在越南的一切特权。

Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.
越南全体人民上下一心坚决反对法国殖民主义者的阴谋。

Chúng tôi tin rằng các nước Đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở các Hội nghị Têhêrăng và Cựu Kim Sơn, quyết không thể không công nhận quyền độc lập của dân Việt Nam.
我们相信，在德黑兰会议和旧金山会议中已经公认民族平等原则的同盟国，决不会不承认越南民族的独立权利的。

Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng Minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!
一个八十多年来敢于反抗法国殖民主义者奴役的民族，一个数年来敢于站在盟国一边共同反抗法西斯的民族，这个民族应该获得自由，这个民族应该获得独立！

Vì những lẽ trên, chúng tôi, chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng:
根据上述理由，我们 —— 越南民主共和国临时政府 —— 郑重地向全世界宣布：

Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạn và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
越南享有自由和独立的权利，而且事实上已经成了一个自由和独立的国家。越南全民族坚决地用全部精力、生命和财产来维护这个自由、独立的权利！